Al wat we weten van Sint Anna komt uit de Griekse tekst van het proto-evangelie (apocriefe tekst van het Nieuwe Testament) uit de tweede eeuw toegeschreven aan de apostel Jacobus.
Anna en Joachim waren gehuwd, maar kinderloos. Ze leefden voorbeeldig en volgens de wet van God. Toch bleek God het offer van Joachim te weigeren omdat hij geen kinderen had. Vertwijfeld vlucht Joachim met zijn kudde in de woestijn. Anna, die denkt dat hij dood is, wordt dan echt kwaad. Ze klaagt deze toestand aan bij God en vraagt om een kind. Weldra is ze zwanger van Maria. Een engel bezoekt Joachim in de woestijn om hem terug te roepen en het goede nieuws te vertellen. Dan ontmoeten Joachim en Anna elkaar bij de gouden poort in Jeruzalem en omhelzen mekaar. Deze scene zien we vaak afgebeeld, vooral in de oosterse kerk die Anna als een grote heilige vereert.
In de vijftiende eeuw is Anna in onze streken een bekende en geliefde heilige geworden: ze werd aanzien als een hemelse voorspreekster bij haar kleinzoon. Wie oma’s met hun kleinzonen heeft bezig gezien begrijpt dit zonder probleem ! Is het niet normaal dat mensen, die niet altijd de juiste woorden, de meest directe weg naar de Heer vonden, bij haar te rade gingen ?
Wist u dat de heilige Anna bijna nooit alleen wordt afgebeeld, steeds met Maria, Jezus of haar man Joachim ? Ze wordt voorgesteld als een matrone (gehuwde vrouw op leeftijd) met een hoofddoek en een groene (hoop) of rode (liefde) mantel of kleed. De bekendste afbeelding is die met Maria als meisje aan haar zijde, terwijl zij soms wijst naar het boek of de schriftrol die het meisje in de hand houdt: een herinnering aan Anna’s lessen om Maria in te wijden in de Schrift.
In de Sint-Annakerk te Itterbeek staat een zeventiende eeuwse houten beeld van een rijpere vrouw met voor haar een jong meisje
Net als de devotie, was de manier van uitbeelden aan verandering onderhevig. Tijdens het hoogtepunt van de verering wordt de Sint-Anna op schilderijen en in beeldhouwwerken afgebeeld samen met haar kind Maria en haar kleinkind Jezus. Men noemt deze voorstelling: Anna-te-Drieën: Anna met Maria en Jezus. Deze beelden laten Anna zien als een volwassen vrouw met Maria als klein meisje op haar arm, Maria op haar beurt draagt het kleine Jezuskind op haar schoot. Deze voorstelling gaf tot begin zestiende eeuw het belang van Anna als voorspreekster in het drietal Anna-Maria-Jezus aan.
In de zestiende eeuw – denk aan het prachtige schilderij van Leonardo da Vinci – is Maria zelfs een volwassen vrouw die, in een wat ongemakkelijke houding, toch nog op schoot zit bij haar moeder.
In het begin werd dit de aardse Drie-Eenheid genoemd maar na het concilie van Trente – half zestiende eeuw – werd de heilige familie : Jozef, Maria en Jezus, de aardse Drie-Eenheid genoemd. We zien dan minder voorstellingen van Sint Anna te drieën.
De kerk van Sint Ambrosius beschikt over zo’n beeldje van Sint-Anna-ten-drieën, dat pas met veel respect werd hersteld. Het bevindt links vooraan waar ook het Sint-Anna-ten-drieënaltaar zich bevind met een 16de eeuws beeld in een houten retabel.
We vieren het feest van Sint Anna op 26 juli. De mensen van Sint Anna vieren dan ook hun kermis op de zondag na 26 juli. Het is een levendige en uitbundige bedoening met tal van activiteiten. Je kan er o.a. een lekker pintje drinken op het grasplein bij de kerk. Er is geen mooiere locatie denkbaar.
‘We vieren dan onze eucharistie in open lucht, op het voetbalplein van de ITNA’. Aan het woord is Z.E.H.Pastoor J. Ceulemans zaliger. ‘Vroeger waren er in Itterbeek drie processies, tijdens de drie zomermaanden : die van St Pieter in juni, die van Sint Anna in juli en die van Sint Rochus in augustus. Elke keer trokken de gelovigen biddend en zingend door de straten van hun wijk met het Heilig Sacrament, met de fanfare op kop… De processie van Sint Anna is het langst blijven bestaan. We zochten dan ook een gelegenheid om eucharistie te vieren in open lucht en na verschillende locaties te hebben uitgeprobeerd hebben we uiteindelijk voor het voetbalveld gekozen. Het was er relatief rustig – we moesten rekening houden met de toename van het verkeer – en er was plaats genoeg. Er is ook wel heel wat veranderd. Vroeger begon de kermis pas na de eucharistieviering, maar zonder dat iemand er erg in had begon de kermis soms al volop aan het draaien. Nu vieren we binnen in de Sint-Annakerk en we smeken de foorkramers om dan buiten de Sint-Annakerk niet te veel lawaai te maken. Dat lukt nog. En het blijft elk jaar een hele belevenis.’
Sint Anna is vooral de patrones van vrouwen, van moeders maar ook van grootouders. Vrouwen kwamen bidden voor een kind, voor een voorspoedige bevalling. Maar ze werd ook aanroepen wanneer mensen last hadden van koorts, van oogziekten, kreupelheid en breuken.
Sint Anna is ook de patrones van een aantal (vooral vrouwelijke) beroepsgroepen : kantwerksters en naaisters, thuiswerkenden, maar ook – minder voor de hand liggend – van bezembinders, timmerlui, stalknechten en al wie met paardensport van doen heeft.