Bidden met groene vingers: onze bloemendames
Op de markt, in de winkels, bij mensen thuis, in het veld, in de tuin … overal zie je bloemen in al hun pracht en al hun kleuren maar ook in de kerk op of bij het altaar, bij heiligen staan er.
Dat oogt steeds mooi maar weten jullie ook dat dit een betekenis heeft?
Zeg nooit zomaar ‘bloemschikken’ tegen kerkversiering want een stukje kan mooi staan op tafel thuis maar vergaat in het niet op een altaar: het moet groter en volumineuzer zijn.
Overvloed schaadt zegt men maar met feestdagen mag er wel iets extra zijn, neen?
Een vraag die spontaan bij mij opkwam toen ik dit artikel begon te schrijven was: staat er eigenlijk iets geschreven over bloemen in de Bijbel? Ja, hoor enkele voorbeelden:
-Petrus 1, 24-25 “De mensen zijn net als gras. En hun schoonheid is net als een bloem in het veld. Het gras verdroogt en de bloem valt af. Maar het woord van de Heer blijft voor eeuwig.”
-Jes. 40, 7 “Alle mensen zijn gras en hun trouw niets dan een veldbloem. Het gras verdort, de bloem verwelkt, maar het woord van onze God houdt in eeuwigheid stand.”
-Lucas 12, 27: “Let op hoe de wilde bloemen groeien. Ze werken niet en spinnen niet. En toch zeg ik u: zelfs Salomo was in al zijn pracht niet gekleed als een van deze.”
Elke week zorgen 4 dames voor al dit moois in de kerk: een frisse ruiker of een mooi bloemstuk.
Josée, Hilda, Marie-Thérèse en ikzelf staan daarvoor in maar hoe is het voor hen begonnen?
In de kerk van Itterbeek zorgde zuster Theodora voor een bloemetje maar toen ze ouder werd verwaarloosde ze die taak al eens. Toen begon Josée bloemen uit de tuin mee te brengen en ze doet dit nog steeds elke week.
In Sint-Gertrudis-Pede zorgde Liliane jarenlang voor de bloemen en ik wil haar langs deze weg ook bedanken voor al die prachtige bloemstukken die ze uit haar tuin heeft getoverd!
Nadien werd er een beurtrol opgemaakt en nu zijn het Hilda, Marie-Thérèse en ikzelf die ervoor zorgen dat er elke week iets op het altaar en bij Mariabeeld staat en dit met ieders eigen inbreng en talenten.
In Dilbeek waren er eveneens 2 bloemschiksters, die hebben moeten afhaken maar ook hier is een woordje van dank op zijn plek voor al die jaren dat ze steeds voor al dat moois hebben gezorgd. Nu zie ik dat er bij feestdagen en/of speciale vieringen zoals eerste communie, vormsel, Goede Week, Pinksteren … een bloemstukje het altaar versiert.
Het ideaalbeeld is dat de bloemschikster samen met de celebrant en/of liturgische groep de viering voorbereiden maar voor vele mensen is dit door tijdsgebrek onmogelijk. Sommige celebranten hebben weinig aandacht voor de bloemen op het altaar, ze verkiezen een ‘leeg’ altaar met kaarsen en kruisbeeld maar eigenlijk maakt een bloemstuk ook deel uit van een viering.
De liturgie zal steeds gerespecteerd worden en dit door gebruik te maken van verschillende kleuren bloemen, materialen maar daarover straks meer. Wanneer we voor bloemen zorgen zijn we automatisch bezig met het voorbereiden van de weekendviering. Door het lezen van de teksten beleven we beter de periode van het liturgisch jaar. Het evangelie, de Bijbelteksten krijgen een andere klank als we aan liturgisch bloemschikken doen en geeft het Woord van God weer of verduidelijkt het. Zo kan bv in de kersttijd het evangelieboek een plaatsje bij de kerststal krijgen om uit te drukken dat Jezus het vleesgeworden Woord is.
Soms schikken we gewoon ook enkele bloemen in een vaas maar houden steeds rekening met de tijd van het jaar. Ze getuigen van al het moois in Gods schepping, ze symboliseren de schoonheid van de schepping, de onvergankelijkheid: afgesneden zoals het leven van ons Heer is afgebroken.
In de Bijbel symboliseren bloemen vaak verschillende deugden, zoals liefde, geloof en hoop, evenals belangrijke gebeurtenissen in het leven van Bijbelse figuren. De lelie staat bijvoorbeeld voor zuiverheid, onschuld en wederopstanding, terwijl de roos liefde, schoonheid en hoop symboliseert.
De zelf hechtende eigenschap van klimop verwijst dan weer naar trouw, gehechtheid en loyaliteit in onze relatie met God. We hechten ons aan Christus zoals klimop aan een muur.
De grote devotie tot Maria vindt zijn weerspiegeling in tientallen bloemen en planten die naar haar verwijzen. Wit en (hemels-)blauw zijn de kleuren van Maria, of volgende bloemen: roos, lelie, blauwe iris, Lelietje-van-dalen. Het madeliefje doet denken aan Maria omdat het bloeit in mei en omdat het wit en nederig is. Maar even wit en nederig zijn de gelijkaardige bloemetjes van het moederkruid, de kamille en sommige asters. Ik kan zo verder gaan met de symboliek van elke bloem maar dat is onbegonnen werk en niet de bedoeling van dit artikel.
We volgen ook de liturgische kalender die bepaalt dat er bv tijdens de advent alleen maar groen zonder bloemen of tijdens de vasten ook geen bloemen maar eerder andere materialen zoals rotsen, keien, zand … gebruikt worden.
Daarbij spelen natuurlijk de liturgische kleuren een belangrijke rol.
Zo is de kleur van de advent paars. Maar let op, het is een warm paars, als teken van inkeer en bezinning. Dat is dus iets anders dan het meer sobere paars uit de veertigdagentijd, dat allereerst verwijst naar boete en rouw.
In de kersttijd treden in de versiering licht, het feestelijke wit en het groen van het leven op de voorgrond.
Men kan ook gebruik maken van enkel symbolen zoals bv met Pinksteren:
Het getal zeven als verwijzing naar de zeven gaven van de Geest, optelling van 3+4 – ofwel de drie-eenheid van God + de vier windrichtingen van de aarde.
De kleur (vuur)rood – vlam van liefde.
Vruchten – verwijzing naar de vruchten van de Geest, maar ook als herinnering dat in de joodse traditie op de vijftigste dag na Pesach, het Joodse paasfeest, de eerstelingen van de oogst aan God worden aangeboden.
Wereldbol – vier windrichtingen: als verwijzing naar de leerlingen die de wereld intrekken, gedreven door de Geest.
Duif – het symbool van de heilige Geest, zoals in Lucas 3, 21-22a bij de doop in de Jordaan.
En zo kan ik ook nog verder gaan met alle andere feestdagen maar laat het jullie liever zelf ontdekken en misschien kan de bloemschikster van dienst jullie verder helpen met de betekenis van het stuk …
De kerkraden hebben een budget voor al dat moois en betalen dit zonder problemen maar soms hebben we toch onkosten die we niet aanrekenen, bv oasis kopen we aan in het groot maar het is maar een klein beetje dat we gebruiken elke zondag, of de bloemen die uit onze tuin komen, of we zijn ons kasticket verloren … niemand van ons klaagt hierover want we doen het met volle overgave!
Soms zien de mensen ons stukje niet maar dat is niet erg want het is niet de bedoeling dat het bloemstuk de volle aandacht trekt, maar het doet wel deugd als er iemand zegt dat het mooi is.
Heb je bloemen in de tuin die we mogen komen plukken of wil je zelf eens een vaas met bloemen of bloemstukje maken, geef ons dan maar een seintje.
Josée, Marie-Thérèse, Hilda en Christiane danken u nu reeds en hopen dat jullie onze werkjes appreciëren.
